لیست ضرب المثل های حرف ب به همراه معنی
به گزارش مبصر کلاس، بار کج به منزل نمی رسد، باز اشکنک داره سر شکستنک داره، بازی بازی با دم شیر هم بازی، با پنبه سر بریدن، بزک نمیر بهار میاد کمبزه با خیار میاد و ... بخشی از زیباترین ضرب المثل های فارسی و ایرانی هستند که با حرف ب آغاز می شوند. با داستان، طرز استفاده و معنی این ضرب المثل ها همراه خبرنگاران باشید.
فهرست انواع ضرب المثل که با حرف ب شروع می گردند
- باباش چی بود که بچه اش باشه
وقتی از بچه یا فرزند کسی شکایت شود می گویند.
- با پنبه سر بریدن
با نرمش و زیرکی به کسی صدمه ردن، دشمنی و خصومت پنهان به وسیله دوستی.
- با حلوا حلوا گفتن دهان شیرین نمی شود
با حرف زدن کاری درست نمی شود باید تنبلی را کنار گذاشت و اقدام کرد.
- با خودش هم قهر است
به آدم اخمو و عبوس و ترش رو می گویند.
- باد آورده را باد می برد
مال یا چیزی که مفت و بدون زحمت بدست آمده باشد راحت هم از دست می رود.
- با دست پس می زنه با پا پیش می کشه
کسی که رفتار دوپهلو داشته باشد یعنی در ظاهر از چیزی یا کسی دوری و خودداری نموده و بی میلی نشان دهد اما در واقع به آن تمایل داشته باشد.
- با دمش گردو می شکنه
نهایت مسروری (اشاره به موش در هنگام یافتن گردو).
- با دم شیر بازی کردن (بازی بازی با دم شیر هم بازی؟!)
کار خطرناک انجام دادن.
- بادمجان بم (بد) آفت ندارد
کسی که هیچ عارضه و ناراحتی او را از پا نیفکند و بر او اثر نکند. کنایه از افراد و یا اشیاء مقاوم و جان سخت.
- بادمجان دور قاب چین
متملّق و چاپلوس.
- با دوستان مرّوت، با دشمنان مدارا
اگر می خواهیم آسوده و بی دغدغه زندگی کنیم طریقه معاشرت چنین است. رفتاری جوان مردانه با دوستان و تحمل دشمنان.
- باران آمد ترک ها هم رفت
هنگامی که گذشت زمان موجب از یاد رفتن بدی ها و سوابق زشت کسی شود.
- بار کج به منزل نمی رسد
با تقلّب و نیرنگ و خلاف نمی توان کاری از پیش برد و یا آن کار نتیجه خوبی ندارد.
- باری به هر جهت
کار سر هم بندی و از سر بی علاقگی.
- بازار شام
کنایه از جای بسیار شلوغ و آشفته.
- با زبان بی زبانی
با رفتار و عمل و با اشاره غیر مستقیم منظور خود را به کسی فهماندن.
- باز ته خیار تلخ شد
حرف کسی که اشتباه و خطایی از او سر زده و کار یا چیزی بد و خراب از آب در آمده باشد و از او ایراد گرفته باشند. معین شدن ماهیت کسی که علیرغم سرشتش نمی خواسته کار درستی را انجام دهد و نتیجه اش معکوس باشد.
- بازی اشکنک داره سر شکستنک داره
در بازی خواه ناخواه به انسان آسیب هم می رسد. انجام هر کاری با خطرات و مسائلی همراه است.
- باغ تفرج است و بس، میوه نمی دهد به کس
کنایه از جهان و یا هر چیز و هر کس دیگری که ظاهری زیبا و فریبنده داشته باشد اما مفید و سودمند نباشد و ارزش امید بستن نداشته باشد.
- بالا آنجاست که عظیم نشسته باشد
برای انسان عظیم و متشخص بالا و پائین مجلس تفاوت نمی نماید و در واقع هر جا که او نشسته باشد همانجا بالا و صدر مجلس است.
- بالاتر از سیاهی رنگی نیست
آخرین حد هر چیز بد و یا خطرناک که دیگر بدتر و خراب تر از آن وجود نداشته باشد و در آن مرحله قید همه چیز را بزنند و خود را برای بدترین حالت ممکن آماده نمایند.
- بالاتو دیدم، پائینت را هم دیدم
اشاره به چاخان بازی و دروغ گویی کسی؛ روزی گدایی در خانه ای را زد، صاحب خانه که روی پشت بام بود گفت: اگر پائین بودم چیزی می دادم. دفعه دیگر وقتی گدا آمد و چیزی طلب نمود صاحب خانه گفت: اگر در بالاخانه بودم برایت می آوردم و گدا گفت...
- بالا خانه اش را اجاره داده
عقل و شعور و معرفت را از دست داده، دیوانه شده.
- بالای چشمت ابروست
به افراد پر توقع که زود از هر حرفی ناراحت می شوند حتی نمی توان گفت: بالای....
- با لباس سفید می آید با کفن سفید می رود
عقیده و سفارش عظیم ترها در خصوص ازدواج مبنی بر اینکه: دختر وقتی شوهر کرد و با لباس سفید عروسی به خانه شوهر رفت باید تا آخر نزد او مانده و با خوب و بدش بسازد و فکر جدایی را از سر بیرون کند تا اینکه با مرگ خانه را ترک نماید.
- باید چراغ بردارد و عقبش بشود
در حسرت چیز یا کسی که قدرش را ندانسته اند و اکنون از دست رفته می گویند.
- با یک دست نمی شود دو تا هندوانه برداشت
در آن واحد نمی توان دو کار مختلف را با هم انجام داد چرا که در نهایت هیچکدام به انتها درستی نمی رسد.
- با یک غوره سردیش می کنه با یک مویز گرمیش
آدم ضعیف البُنیه ای که با کوچک ترین چیزی شرایط مراجی اش تغییر کند و همچنین آدم ضعیف النفسی که طبق گفته و نظر این و آن تغییر عقیده دهد.
- با یک گل بهار نمی شه
با دیدن جزء و یک نشانه مثبت نمی توان نتیجه گیری کاملاً امیدوارانه و کلی کرد.
- بچه زاییدم قاتق نونم باشه قاتل جونم شد
گله از بچه ناخلف و ناسازگار و دردسر آفرین.
- بخت یکبار در خونه آدم را می زنه
اشاره به اینکه باید از فرصت های بدست آمده حدکثر استفاده را برد.
- بخشش از عظیم تر است
همواره گذشت و بخشش از کسی است که عظیمتر (از لحاظ سنی) و یا عظیموارتر است.
- بخند تا جهان به رویت بخندد
بهترین برخورد با روزگار و سختی ها و مسائل آن، که در نتیجه زندگی آسان تر سپری خواهد شد. راحت تر با مسائل برخورد کردن.
- بخور و بخواب کارمه، الله نگهدارمه
از زبان تنبل و مفت خور و بیکاره.
- بخیه صد تا یک قاز زدن
رحمت بی فایده، کار کم درآمد، گله خیاط ها از کم سودی شغلشان.
- بدتر از کوری بی شعوری
شعور و معرفت برای انسان والاترین ارزش محسوب می شود و وجود آن حتی از نعمت بینایی نیز محسوس تر و مهم تر است؛ زیرا نقصان هر چیز جبران پذیر است جز نقصان عقل و شعور.
- بدم! بمیر و بدم!
خطاب به آدم تنبل و فرصت طلب که بخواهد از زیر کار شانه خالی کند.
- بدهکار را هیچی نگی طلبکار می شه
سکوت و کوتاهی در مطالبه بدهکار را پررو و بی خیال می نماید.
- برادر را جای برادر نمی گیرند
کسی را به جای کس دیگر بازخواست یا مجازات نمی نمایند.
- برادریمان به جا، بزغاله یکی هفت صنار
دوستی و نزدیکی به جای خود، حساب و کتاب هم به جای خود.
- برای خالی نماندن عریضه
انجام کاری ظاهری و نه چندان مهم و با ارزش بنا بر مصلحت.
- برای کسی بمیر که برات تب کنه
برای کسی که ناراحت باش و خودت را به آب و آتش بزن که او هم متقابلاً تو را دوست داشته باشد.
- برای لای جرز خوبه
به هیچ دردی نمی خورد (برای هیچ کاری مفید نیست).
- برای نهادن چه سنگ و چه زر
وقتی قرار است انسان هر آنچه از مال و مکنت را که دارد در این جهان بگذارد و برود چه فرقی می نماید سنگ و ریگ بی مقدار باشد یا زر و گوهر.
- برای هفت پشتم بسه
زیاد و بیش از اندازه بودن چیزی.
- برای همه مادره برای من زن بابا
کسی که برای دیگران کارآمد و دلسوز و مهربان باشد و برای دوستان و بستگان نامهربان و بی تفاوت یا حتی بد خواه باشد.
- برای یک بی نماز در مسجد را نمی بندند
به خاطر یک استثنا از قرار و قاعده مرسوم چشم نمی پوشند.
- برای یک دستمال قیصریه را به آتش کشیدن
برای سودی مختصر باعث زیان و خسارت کلی شدن.
- بُر خوردن
قاطی و هم تراز شدن کسی با جمعی به طور تصادفی.
- برزخ شدن
دلتنگ و غمگین و کسل شدن.
- برق از سر پریدن
از شنیدن خبری یا قیمتی که انتظار آن نمی رود، متحیر و شوکه شدن.
- برگ سبزی است تحفه درویش
تعارف و تواضع در هنگام تقدیم پیشکشی.
- برو کشکت را بساب
به دنبال کار خودت برو و به کار دیگران و در کاری که به تو مربوط نیست دخالت نکن.
- بره کلاه بیاره، سر را با کلاه می آورد
کنایه از آتشی بودن و تندروی و شرارت شخص. رفتار افراطی و نامناسب در برخورد با موضوع یا شخصی.
- برهنه و مسرور
بی خیال، کسی که حتی در شدت فقر شاد و دور از غم باشد.
- بُزخر
کسی که جنسی را به زیر قیمت واقعی آن بخرد.
- بزک نمیر بهار می یاد، کُمبزه خیار می یاد
حرف و وعده های سر خرمن و از سر باز کُنک به کسی دادن.
- بزن بر طبل بی عاری که آن هم عالمی دارد
در زندگی خود را به بی عاری، بی دردی و بی خیالی زدن.
- بزنم به تخته
عقیده بر این است که هنگام تعریف از حُسن کسی یا چیزی برای چشم نخوردن به تخته یا وسیله چوبی ضربه می زنند.
- بسا کسان که به روز تو آرزومندند
اشاره به کسانی که از شرایط و شرایط موجود خود ناراضی بوده و ناشکری و ناسپاسی می نمایند، در حالی که خیلی ها به همان موقعیت حسرت برده و آرزو می نمایند که به جای او باشند.
- بسیار سفر باید تا پخته شود خامی
سفر و رنج سفر به انسان چیزهای مختلفی می آموزد و او را با تجربه و پخته می نماید و تکرار این سفرها و تحمل سختی ها و افزایش دانسته ها کم کم انسان را به پختگی لازم می رساند.
- بعد از سیری لقمة پنج سیری
نظیر: آدم سیر شصت لقمه می خوره.
- بعد از نود و بوقی
پس از مدت زمان بسیار طولانی.
- بعد از یک عمر گدایی شب آدینه یادش رفته!
پس از چندین بار تکرار کاری و داشتن تجربه کافی مرتکب اشتباه شدن.
- بفهمی نفهمی
حالت بینابین و غیر قطعی برای هر چیزی.
- بکُشید و خوشگلم کنید
کسانی که برای زیباتر شدن حاضرند هر رنج و درد جسمانی را تحمل نمایند.
- بگذار خودم را جا کنم، آن وقت ببین چه ها کنم
عقیده کسی که در ابتدای کار برای رسیدن به هدف و پیشبرد کارش خود را جلوه داده و سازگاری و حوصله داشته باشد و وقتی موقعیت خود را تثبیت کرد و بر اوضاع مسلط شد هر طور دلش خواست رفتار کند.
- بگذار در کوزه آبش را بخور
نوشته، سند و یا هر چیز دیگری که بی ارزش و بی خاصیت و به درد نخور باشد.
- بگیر ببند، بده دست پهلوون
کسی که وقتی همه کارها با کوشش و زحمت و هنر دیگری اجرا شده آن را به نام خود تمام کند.
- بلا نسبت
عبارتی که در پوزش خواهی از به زبان آوردن مطلبی زشت یا رکیک می گویند.
- بُل دریافت
با رندی و زرنگی از فرصت غیر منتظره ای به سود خود استفاده کردن.
- بلندگو قورت دادن
اشاره به صدای خیلی بلند و گوش خراش.
- بند دل پاره شدن
یکباره و به شدت ترسیدن و وحشت کردن.
- بند را آب دادن
لو دادن و از دست دادن چیزی. فاش شدن راز.
- بو بردن
آگاه و با خبر شدن از چیز یا کاری مخفی.
- بوی حلواش می آمد
کسی که انتها عمرش نزدیک بوده و آثار مرگ در او پدیدار شده باشد.
- به اسب شاه گفتند یابو
به کسی که از کوچک ترین حرف یا حرکتی ناراحت شده و قهر کند.
- به اسم بچه، مادر می خوره قند و کلوچه
استفاده از موقعیت و توفیق دیگری نظیر: به نام من به کام تو.
- به پست کسی خوردن
بر حسب تصادف به کسی برخورد کردن.
- به تریج قباش خورده
کسی که از حرفی یا کاری بدش آده و به شخصیتش بَر خورده باشد.
- به تیپ هم زدن
دو نفر که بر سر موضوعی اختلاف پیدا نموده و با جار و جنجال و مرافعه از یکدیگر جدا شوند.
- به تیر غیب گرفتار شدن
به مرگ یا بلای ناگهانی دچار شدن.
- به حساب (یا خدمت) کسی رسیدن
کسی را تنبیه کردن و کیفر دادن.
- به خاک سیاه نشاندن
کسی را بدبخت و تیره روز کردن، بیچاره کردن و به ذلّت افکندن.
- به خدا رسیدن
برای انجام کار یا رفتن به جایی رنج و غذاب و مشقت فراوانی متحمل شدن.
- به خون کسی تشنه بودن
با کسی دشمنی شدید داشتن و از او متنفر بودن.
- به در می گوید دیوار بشنود
به طور غیر مستقیم و با گوشه و کنایه منظور خود را بازگو کردن، حرف دل یا متلک و یا ایراد و انتقاد خود را به کسی یا در خصوص کسی گفتن اما منظور کس دیگری بودن.
- به دست و پای کسی افتادن
در نهایت عجز و خاکساری به کسی التماس کردن و توسل جستن.
- به دعای گربه سیاه (گربه کوره) باران نمی آید
دعا یا نفرین آدم بدخواه یا نفهم و بی ارزش مستجاب نمی شود.
- به دل چسبیدن
لذت بخش و مقبول قرار دریافت چیزی.
- به دل کسی راه رفتن
مطابق میل کسی رفتار کردن.
- به رخ کشیدن
خود نمایی کردن، به نمایش گذاشتن، منت گذاشتن.
- به روباهه گفتند شاهدت کیه؟ گفت دُمم
کسی که برای تبرئه خود، هم دست خود را شاهد بگیرد.
- به روی باز کسی می فرایند نه به در باز
برای میهمانان برخورد خوب و چهره گشادة میزبان مطرح است نه سفره پهرن و پذیرایی او.
- به ریش کسی خندیدن
کسی را بی آنکه متوجه باشد مسخره کردن.
- به سیم آخر زدن
قید همه چیز را زدن، برای رسیدن به هدف خود را از قید هر تکلف و آبرو یا حرمت رها کردن. نهایت کوشش را انجام دادن.
- به شترمرغ گفتند بپر؛ گفت: شترم، گفتند بار ببر؛ گفت: مرغم
عذر و بهانه تنبل در برابر کار.
- به صحرای کربلا زدن
به طور ناگهانی موضوع سخن را به جای دیگر کشاندن.
- به صلّابه کشیدن
رنج و عذاب دادن، سخت گیری بیش از حد.
- به کس کسونش نمی دم، به همه کسونش نمی دم
حرف پدر مادر برای بالا بردن ارزش دخترشان در مقابل خواستگارانش.
- به کک بنده
گدا صفت، کسی که برای بی ارزش ترین چیز وکم ترین منفعت نظر داشته باشد.
- به گرد پاش نمی رسد
به دو معنی:
1- اشاره به دوندة گریزان و ترسان یا عجول.
2- کسی که از جهتی در سطحی بسیار بالا واقع شده است و دیگری به حدّ و مرتبه او نمی رسد.
- به گردن دریافت
مسؤولیت امری را متقبل شدن.
- به گوش خر یاسین خواندن
حرف یا نصیحتی که مخاطب چیزی از آن نفهمد، هدایت و پند بی حاصل و بی فایده به گوش نااهل.
- به لعنت خدا نمی ارزد
جنس نامرغوب که حتی ارزش لعنت فرستادن هم نداشته باشد.
- به ما که رسید وا رسید
گِله شخص بد شانس به این معنی: نوبت ما که شد وضع به هم ریخت و عوض شد.
- به مالت نناز که به یک شب بنده، به حسنت نناز که به یک تب بنده
اشاره به اینکه ثروت و زیبایی دو چیز متزلزل و ناپایدار هستند و نباید به آن ها مغرور و دلخوش بود.
- به نام من به کام تو
کسی که از اسم و یا موقعیت کس دیگری استفاده کند.
- به هر سازی رقصیدن
تمکین و اطاعت، هر تکلیف و دستوری را پذیرفتن.
- به هر کجا که روی آسمان همین رنگ است
در همه جا مشکل و گرفتاری وجود دارد و وضع به همین منوال و اوضاع زندگی به همین ترتیب است و فرق چندانی نمی نماید.
- بی چاک دهن
بد دهن، کسی که همواره دهانش به فحش و بد و بی راه باز باشد.
- بی چشم و رو
نمک نشناس و قدرنشناس.
- بیل زنی باغچه خودت را بیل بزن
به کسی گویند که در کار خودش وامانده و با دخالت در کار دیگری در صدد اصلاح و راه انداختن کارش برآید.
- بی مایه فطیره
بدون زحمت و خرج کار پیش نمی رود.
سایر ضرب المثل های فارسی و ایرانی به ترتیب حروف الفبا:
الف | ب | پ | ت | ث | ج | چ | ح | خ | د | ذ |
ر | ز | س | ش | ص | ض | ط | ظ | ع | غ | ف |
ق | ک | گ | ل | م | ن | و | ه | ی |