مشمولان سهام عدالت - مبصر کلاس

به گزارش مبصر کلاس، تهران (پانا) - بعضی آمارها نشان می دهد که حدود 49 میلیون نفر در ایران دارای سهام عدالت هستند. اما روایت های متعددی در خصوص تعداد جاماندگان سهام عدالت وجود دارد؛ از 10 میلیون نفر تا رقم هایی بالاتر از 30 میلیون نفر.

به گزارش ایران، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی حتی در گزارشی اعلام نموده بود که حدود 3 میلیون نفر از جاماندگان سهام عدالت افراد تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد امام هستند و تعداد افرادی که در دهک دهم سهام عدالت دارند تقریباً 200 هزار نفر بیش از تعداد افرادی است که در دهک یکم مشمول سهام عدالت شده اند. یعنی تا به امروز سهم پرعایدیها از فقرا بیشتر بوده است. اما حالا، مسئولان سیاستگذار و همین طور اجرایی کشور می گویند که دولت و مجلس در حال برنامه ریزی برای تخصیص سهام عدالت به جاماندگان هستند.

هفته گذشته، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره جاماندگان سهام عدالت اسم کرد که نحوه تخصیص سهام عدالت به جاماندگان و بحث یارانه های نقدی با همکاری وزارت امور مالی و دارایی در حال طراحی است ولی زمان بندی ها و نحوه اجرای آن هنوز نهایی نشده است.

روز گذشته هم رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در این باره اظهار نظر کرد و گفت که دولت و مجلس در حال تدارک پیش نیازهای تخصیص سهام عدالت به جاماندگان هستند.

محمدعلی دهقان دهنوی شرح می دهد: بحث تعیین تکلیف سهام عدالت جاماندگان در حال حاضر موضوع مجلس و دولت است و در سطح حاکمیتی باید درباره جاماندگان سهام عدالت تصمیم گیری گردد. اما دولت سهامدار شرکت های بسیار زیادی است و با درصدهای مختلفی در سهام این شرکت ها حضور دارد. در بعضی از شرکت های بورسی شده درصدهای بالاتری سهام دارد و شرکت هایی هم که هنوز وارد بورس نشده اند صددرصد آنها متعلق به دولت است. دولت می تواند درباره دارایی های خود تصمیم بگیرد، این سهام متعلق به دولت است و می تواند درباره اینکه به چه ترتیبی از آن استفاده کند، تصمیم بگیرد اما هنوز جزئیات آن تعیین نیست.

تخصیص ها سلیقه ای نبود

دهنوی در مورد اینکه آیا توزیع سبد سهام عدالت در 10 سال گذشته عادلانه نبوده است، می گوید: در آن مرحله ای که سهام عدالت توزیع شده تعیین نبوده که سهام کدام یک از این شرکت ها نصیب چه کسی می گردد. البته شرکت های بزرگ که سهام کافی داشتند به همه سهامداران تخصیص پیدا نموده اند.

او تأکید می نماید: از سوی دیگر سهام بعضی از شرکت های کوچک تر به صورت منطقه ای تخصیص پیدا نموده و سعی شده ترکیب یکنواختی باشد و در مرحله اول ارزش خالص دارایی ها حساب شده است که همه ارزش یکسانی داشتند و به همین علت هم توزیع سبد سهام عدالت به طور شانسی نبوده و کاملاً به صورت مساوی تقسیم شدند.

مشمولان تخصیص های آینده

به نظر می رسد که پس از نهایی شدن زمان بندی ها و نحوه اجرای تخصیص سهام عدالت جاماندگان، فرایند آن احتمالاً در آینده ای نزدیک آغاز خواهد شد.

دهنوی در پاسخ به این سؤال که چه کسانی مشمول سهام عدالت جاماندگان می شوند، شرح می دهد: زمانی که سهام عدالت توزیع شد، عده ای حواله های اولیه را دریافت کردند اما در نهایت به آنها سهامی نرسید و از سوی دیگر وقتی شرایط امروز را آنالیز می کنیم، می بینیم که عده ای همان شرایط دریافت سهام عدالت در آن مقطع زمانی گذشته را دارند و ممکن است با تخصیص دوباره سهام عدالت مشمول شوند؛ اما در نهایت دولت درباره مشمولان و به طور کلی بحث جاماندگان سهام عدالت تصمیم می گیرد.

رئیس سازمان بورس می گوید: در این مرحله سازمان بورس دخالتی ندارد و تصمیم گیری در سطح حاکمیتی است و در سطح حاکمیتی تصمیم گرفته می گردد که سهام عدالت تازه به چه شکلی و به چه کسانی تخصیص داده گردد. پس از تصمیم گیری های نهایی و تخصیص سهام عدالت، بحث جاماندگان می تواند موضوع سازمان بورس باشد و به اسم مجری عمل کند. سید مهدی پارچینی، مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس و اوراق بهادار هم هفته گذشته درباره فروش سهام عدالت بیان نموده بود: فروش سهام عدالت به وسیله کارگزاری ها و واریز وجه به حساب سهامداران، صحت ندارد و در حال حاضر، فروش سهام عدالت آغاز نشده است که به تبع آن، معامله ای انجام گردد.

به گفته پارچینی اگر سفارش فروشی اعمال گردد، براساس قیمت روزی خواهد بود که معامله انجام می گردد و ارتباطی به قیمت روز سفارش فروش ندارد. در صورتی که فروش سهام عدالت آغاز گردد، فروش به صورت بلوکی خواهد بود. اما در حال حاضر، برنامه ای برای آغاز مجدد فروش سهام عدالت وجود ندارد. با توجه به شرایط بازار، تنها به درخواست های فروش به صورت بلوکی، پاسخ داده خواهد شد.

ارزش سهام عدالت

در سرانجام معاملات روز گذشته بازار سهام، ارزش سهام عدالت درمقایسه با روز چهارشنبه (31 شهریورماه)، 3.1درصد افزایش یافت و ارزش سبد 532 هزار تومانی و یک میلیون تومانی سهام عدالت به ترتیب به 13 میلیون و 120هزار تومان و 24 میلیون و 714هزار تومان رسید. با احتساب این موضوع، ارزش 60 درصد قابل فروش سبد 532 هزار تومانی سهام عدالت به 7 میلیون و 872 هزار تومان رسیده است. اما آیا این سهام موجب افزایش رفاه در جامعه شده است؟

در این خصوص مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه به ایمنا می گوید: اگر سهام دولتی بدون افزایش فراوری ملی، بین مردم توزیع گردد، در رفاه تأثیر عمده ای نخواهد داشت، توزیع عایدی الزاماً منجر به افزایش عایدی نخواهد شد و فقط اگر با افزایش فراوری ملی همراه باشد رفاه مردم را افزایش می دهد.

این تحلیلگر مسائل مالی معتقد است: طرح سهام عدالت از دولت نهم اجرایی شده و عده ای بر این اساس در بنگاه های دولتی مشارکت داده شدند، اما این طرح تأثیر چندانی بر بهبود توزیع ثروت نداشته است. اضافه کردن جاماندگان به سهام عدالت هم همانند اقدامی است که پیش از این صورت گرفته است؛ مگر آنکه با برطرف موانع، فراوری ملی افزایش یابد.

با وجود این، بعضی از کارشناسان هم معتقدند که سهام عدالت برای تخصیص عادلانه باید هرچه سریعتر به دست جاماندگان هم برسد.

برنامه دولت سیزدهم هم این است که سهام عدالت را به دست این جاماندگان برساند. به طوری که در روزهای اخیر، سید احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد با اشاره به برنامه دولت سیزدهم برای حل مشکل جاماندگان سهام عدالت گفته بود: رئیس جمهوری از وزارتخانه های امور اقتصاد و دارایی و تعاون، کار و رفاه اجتماعی خواسته اند تا برنامه ای برای پوشش جاماندگان سهام عدالت آماده نمایند و در این راستا ما در حال برنامه ریزی هستیم.